مزاج انواع گوشت قرمز و سفید یکی از موضوعات مهم در طب سنتی است که توجه به آن می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت داشته باشد. گوشت یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی در رژیم غذایی جوامع امروزی محسوب می‌شود. آگاهی از مزاج انواع گوشت و رعایت تناسب آن با مزاج فرد، می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود سبک زندگی نقش مهمی ایفا کند.در این مقاله از گلدن اپال بر اساس طب سنتی دکتر خیراندیش مروری بر طبع انواع گوشت خواهیم داشت.
مزاج انواع گوشت قرمز و سفید
در جدول زیر مزاج و طبع انواع گوشت گاو، گوساله، گوسفند، بز، بزغاله، شتر، میگو، ماهی، تخم ماهی، خاویار، مرغ محلی، مرغ ماشینی، خروس، بلدرچین، شترمرغ، غاز، کبک، قرقاول و گنجشک همراه با مواد مصلح کننده آنها آورده شده است. علاوه بر این، طبع پاچه، مغز، زبان، دل، قلوه و سیرابی نیز نشان داده شده است.
بیشتر بخوانید: لازانیا اسفناج با سس گوشت و قارچ با تصاویر مرحله به مرحله
| نوع گوشت | طبع | مصلحات |
| بوقلمون | گرم و تر | گشنیز و سماق |
| گوساله | سرد و تر | دارچین، نعناع، فلفل، سیر، پیاز، سماق، مرزه و زعفران |
| گوسفند | گرم و تر | گشنیز، سماق و مرزه |
| پاچه | گرم و تر | گلپر، سرکه، مرزه، زنجبیل و دارچین |
| جگر سفید | گرم و تر | شاه زیره، خیساندن در سرکه و سپس کباب کردن و دارچین |
| جگر سیاه | گرم و تر | ادویه گرم، نمک، دارچین، گشنیز، شاه زیره، سرکه و کباب نمودن |
| زبان | گرم و تر | طبخ با سرکه و یا گشنیز خشک، زیره، خولنجان و مرزه |
| مغز | گرم و تر | نمک، آویشن، دارچین، زیره و انواع ترشی طبیعی |
| غاز | گرم و تر | آب انار، زیره، دارچین، فلفل و زنجبیل |
| سار | گرم و تر | آب انار، آبغوره، سرکنگبین ترش مزه، دارچین و هل |
| مرغ محلی | گرم و تر | ادویه گرم و سرکنگبین |
| میگو | گرم و تر | شاه زیره، شربت انار، نعناع و سرکه |
| آهو | گرم و خشک | سماق، گشنیز، مرزه، پختن با روغن بادام یا کنجدو سرکنگبین |
| گوشت و تخم اردک | سرد و تر | پختن با سرکه، کرفس، پونه، نخود، شوید، تره، دارچین و سرکنگبین |
| بلدرچین | گرم و خشک | روغن کنجد، روغن بادام، آب انار و روغن زیتون |
| گاو | سرد و خشک | سرکه، آبغوره و روغن های گیاهی |
| گوزن | گرم و خشک | سرکه، آبغوره و روغن های گیاهی |
| دل | گرم و خشک | آویشن، زیره ، فلفل، گلپر، خواباندن در روغن کنجد و بعد کباب کردن |
| شتر | گرم و خشک | جوشاندن با روغن زیتون، پختن با نمک و شوید، فلفل، سرکه و زیره |
| شتر مرغ | گرم و خشک | سرکه و روغن |
| قرقاول | گرم و خشک | سرکنگبین |
| گنجشک | گرم و خشک | آب انار، آبغوره، سرکنگجبین ترش، دارچین و هل |
| کبوتر | گرم و خشک | پختن با آبغوره و سرکه، کاسنی، کرفس، سماق، شوید، تره و نخود |
| کبک | گرم و خشک | انواع ترشی طبیعی و سرکنگبین |
| خروس | گرم و خشک | سرکه، آبغوره، انواع روغن گیاهی، ادویه گرم و سرکنگبین |
| تخم ماهی | گرم و خشک | زنجبیل و سرکنگبین |
| کباب | گرم و خشک | سماق، گشنیز، فلفل و سرکنگبین |
| بز | سرد و خشک | نمک، فلفل، پیاز، دراچین، زیره، میخک، بادام، نارگیل و خرما |
| قلوه | سرد و خشک | کباب با روغن زیتون، نمک، فلفل، دارچین، مصطکی و شاه زیره |
| سیرابی | سرد و خشک | گلپر،سرکه، مرزه، زنجبیل و دارچین |
| انواع ماهی | سرد و تر | پختن با دنبه یا کنجد، زنجبیل، آویشن، عسل، گلنگبین و ادویه گرم |
| سفیده تخم مرغ | سرد و تر | ادویه گرم، نمک، دارچین و پیاز |
| گوشت پرندگان آبی | سرد و تر | پختن با سرکه، کرفس، پونه، نخود، شوید، تره، دارچین و سرکنگبین |
| تخم پرندگان آبی | سرد و تر | پختن با سرکه، کرفس، پونه، نخود، شوید، تره، دارچین و سرکنگبین |
| مرغ ماشینی | سرد و تر | کرفس، پونه، نخود، شوید، تره، دارچین و سرکنگبین |
گوشت های دارای طبع گرم برای چه کسانی مناسب هستند؟
گوشت‌های دارای طبع گرم برای افرادی مناسب هستند که طبع سرد دارند یا دچار علائمی مانند بی‌حالی، ضعف عمومی، سردی دست و پا، افسردگی، نفخ یا مشکلات گوارشی ناشی از سردی بدن هستند. این افراد معمولاً انرژی پایین‌تری دارند و ممکن است سیستم ایمنی‌شان ضعیف‌تر عمل کند.
مصرف گوشت‌های گرم‌مزاج مانند گوشت گوسفند، بلدرچین یا شتر می‌تواند با ایجاد گرما در بدن، به بهبود گردش خون، تقویت انرژی و تقویت عملکرد گوارش آنها کمک کند.
انواع گوشت دارای طبع گرم
در ادامه توضیحاتی درباره مصلحات هر نوع گوشت و تأثیر آنها بر هضم و جذب بدن آورده شده است. این توضیحات به شما کمک می‌کند که چرا مصلحات برای هر نوع گوشت ضروری هستند و چگونه می‌توانند در بهبود هضم و جذب مواد مغذی مفید باشند.
1. بوقلمون
- مصلحات: گشنیز و سماق
- تأثیر: بوقلمون دارای طبع گرم و تر است و مصرف آن به تنهایی ممکن است برای افرادی که طبع گرمی دارند، مشکلاتی مانند گرمازدگی و اختلالات گوارشی ایجاد کند. گشنیز و سماق می‌توانند به تعادل حرارت بدن کمک کرده و از بروز التهاب و ناراحتی معده جلوگیری کنند.
2. گوسفند
- مصلحات: گشنیز، سماق، مرزه
- تأثیر: گوشت گوسفند گرم و تر است، بنابراین برای کسانی که دچار افزایش حرارت بدن یا فشار خون بالا هستند، مصرف آن بدون مصلحات می‌تواند مشکل‌ساز شود. گشنیز و سماق به خنک کردن حرارت بدن کمک می‌کنند و مرزه به هضم بهتر گوشت کمک می‌کند.
3. پاچه
- مصلحات: گلپر، سرکه، مرزه، زنجبیل و دارچین
- تأثیر: پاچه دارای طبع گرم و تر است و برای افرادی که طبع سرد دارند مفید است. استفاده از مصلحات مانند گلپر و زنجبیل می‌تواند به هضم راحت‌تر و کاهش چربی‌زدایی کمک کند. سرکه و دارچین نیز به تعادل رطوبت بدن و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کنند.
4. جگر سفید
- مصلحات: شاه زیره، خیساندن در سرکه، کباب کردن و دارچین
- تأثیر: جگر سفید طبع گرم و تر دارد و ممکن است در افرادی که طبع گرم دارند، موجب گرمازدگی شود. استفاده از شاه زیره و دارچین به کاهش التهاب و تحریکات معده کمک کرده و به هضم بهتر آن کمک می‌کند.
5. جگر سیاه
- مصلحات: ادویه‌های گرم، نمک، دارچین، گشنیز، شاه زیره، سرکه
- تأثیر: جگر سیاه دارای طبع گرم و تر است و می‌تواند در برخی افراد موجب گرمی بدن شود. مصلحات آن مانند دارچین و شاه زیره به هضم بهتر کمک کرده و از بروز مشکلات گوارشی مانند نفخ و التهاب جلوگیری می‌کنند.
6. زبان
- مصلحات: سرکه، گشنیز خشک، زیره، خولنجان، مرزه
- تأثیر: زبان نیز دارای طبع گرم و تر است و مصرف آن به تنهایی می‌تواند مشکلاتی مانند سوء هاضمه ایجاد کند. استفاده از سرکه و گشنیز خشک به کاهش التهاب و بهبود هضم آن کمک می‌کند.
7. مغز
- مصلحات: نمک، آویشن، دارچین، زیره، انواع ترشی طبیعی
- تأثیر: مغز طبع گرم و تر دارد و ممکن است باعث اضافه وزن یا اختلالات گوارشی شود. مصرف نمک و آویشن باعث تسهیل هضم و کاهش احساس سنگینی در معده می‌شود.
8. غاز
- مصلحات: آب انار، زیره، دارچین، فلفل و زنجبیل
- تأثیر: گوشت غاز گرم و تر است و برای کسانی که طبع گرم دارند، بهتر است با مصلحات مصرف شود. آب انار و زیره به تعادل حرارت بدن کمک کرده و از التهاب و مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کنند.
9. سار
- مصلحات: آب انار، آبغوره، سرکنگبین ترش مزه، دارچین و هل
- تأثیر: گوشت سار به دلیل طبع گرم و تر خود ممکن است در برخی افراد ایجاد حرارت اضافی کند. استفاده از آب انار و آبغوره می‌تواند به تنظیم دمای بدن کمک کرده و از خشکی و مشکلات گوارشی جلوگیری کند.
10. مرغ محلی
- مصلحات: ادویه گرم و سرکنگبین
- تأثیر: مرغ محلی طبع گرم و تر دارد و مصرف آن برای کسانی که طبع سرد دارند مفید است. استفاده از ادویه‌های گرم مانند فلفل و سرکنگبین به تعادل حرارت بدن کمک می‌کند و هضم را آسان‌تر می‌سازد.
11. میگو
- مصلحات: شاه زیره، شربت انار، نعناع و سرکه
- تأثیر: میگو نیز دارای طبع گرم و تر است و باید با مصلحات مصرف شود تا از بروز مشکلات گوارشی مانند التهاب و حساسیت جلوگیری شود.
12. آهو
- مصلحات: سماق، گشنیز، مرزه، پختن با روغن بادام یا کنجد و سرکنگبین
- تأثیر: گوشت آهو که طبع گرم و خشک دارد، باید با مصلحات مناسب مانند گشنیز و سماق مصرف شود تا از خشکی بدن جلوگیری کرده و هضم آن راحت‌تر شود.
13. بلدرچین
- مصلحات: روغن کنجد، روغن بادام، آب انار و روغن زیتون
- تأثیر: بلدرچین دارای طبع گرم و خشک است. مصرف آن با مصلحات مانند روغن‌های گیاهی می‌تواند به کاهش خشکی بدن و بهبود هضم کمک کند.
14. گوزن
- مصلحات: سرکه، آبغوره و روغن‌های گیاهی
- تأثیر: گوشت گوزن نیز دارای طبع گرم و خشک است و مصرف آن باید همراه با مصلحات مناسب باشد تا از خشکی بیش از حد و مشکلات گوارشی جلوگیری کند.
15. دل
- مصلحات: آویشن، زیره، فلفل، گلپر، خواباندن در روغن کنجد و سپس کباب کردن
- تأثیر: دل طبع گرم و خشک دارد و استفاده از مصلحات مانند آویشن و گلپر می‌تواند به تعادل دمای بدن و هضم آسان‌تر آن کمک کند.
16. شتر
- مصلحات: جوشاندن با روغن زیتون، پختن با نمک و شوید، فلفل، سرکه و زیره
- تأثیر: گوشت شتر با طبع گرم و خشک ممکن است باعث افزایش حرارت بدن شود. استفاده از مصلحات می‌تواند به کاهش حرارت و بهبود عملکرد گوارشی کمک کند.
17. شترمرغ
- مصلحات: سرکه و روغن
- تأثیر: شترمرغ دارای طبع گرم و خشک است و مصرف آن باید با مصلحات مانند سرکه و روغن باشد تا از خشکی بیش از حد بدن جلوگیری شود.
18. قرقاول
- مصلحات: سرکنگبین
- تأثیر: گوشت قرقاول طبع گرم و خشک دارد و سرکنگبین به تنظیم دمای بدن و هضم بهتر کمک می‌کند.
19. گنجشک
- مصلحات: آب انار، آبغوره، سرکنگبین ترش، دارچین و هل
- تأثیر: گوشت گنجشک که طبع گرم و خشک دارد، نیاز به مصلحات برای تعادل حرارت و پیشگیری از التهاب و ناراحتی معده دارد.
20. کبوتر
- مصلحات: پختن با آبغوره و سرکه، کاسنی، کرفس، سماق، شوید، تره و نخود
- تأثیر: گوشت کبوتر طبع گرم و خشک دارد و مصرف آن با مصلحات مناسب می‌تواند به تنظیم دمای بدن و تسهیل در هضم آن کمک کند.
21. کبک
- مصلحات: انواع ترشی طبیعی و سرکنگبین
- تأثیر: گوشت کبک نیز دارای طبع گرم و خشک است و باید با ترشی‌ها و سرکنگبین مصرف شود تا به تنظیم حرارت بدن کمک کند.
22. خروس
- مصلحات: سرکه، آبغوره، انواع روغن گیاهی، ادویه گرم و سرکنگبین
- تأثیر: گوشت خروس گرم و خشک است و مصرف آن باید با مصلحات مناسب برای جلوگیری از خشکی و تسهیل هضم انجام شود.
23. تخم ماهی
- مصلحات: زنجبیل و سرکنگبین
- تأثیر: تخم ماهی طبع گرم و خشک دارد و مصرف آن با زنجبیل و سرکنگبین کمک می‌کند تا از مشکلات گوارشی و التهاب جلوگیری شود.
24. کباب
- مصلحات: سماق، گشنیز، فلفل و سرکنگبین
- تأثیر: کباب که معمولاً دارای طبع گرم و خشک است، باید با مصلحات مناسب مانند سماق و سرکنگبین مصرف شود تا از خشکی بدن جلوگیری کرده و هضم آن آسان‌تر شود.
هر کدام از این مصلحات باعث تعادل طبع گوشت‌ها می‌شوند و به فرآیند هضم و جذب بهتر در بدن کمک می‌کنند.
بیتر بخوانید: با کینوا چه غذایی میشه درست کرد؟ طرز تهیه خوراک کینوا و قارچ ساده و خوشمزه
گوشت های دارای طبع سرد برای چه کسانی مناسب هستند؟
گوشت‌های دارای طبع سرد برای افرادی که طبع گرم دارند یا به عبارت دیگر مزاج گرم دارند، گزینه‌های مناسبی هستند. افراد با طبع گرم معمولاً با مشکلاتی مانند گرمای زیاد بدن، خشکی پوست و دهان، یا فشار خون بالا مواجه می‌شوند.
این دسته از افراد ممکن است احساس گرمای بیش از حد کنند و بدنشان در شرایطی که دمای محیط بالا می‌رود، سریع‌تر داغ شود. در چنین شرایطی، مصرف گوشت‌هایی که طبع سرد دارند می‌تواند به تعادل دمای بدن کمک کند و از افزایش بیش از حد حرارت جلوگیری نماید.
برای کسانی که طبع گرم دارند، علائم خاصی وجود دارد که می‌توان به آنها توجه کرد. احساس گرمای زیاد در بدن، گرمازدگی و تعریق بیش از حد از جمله نشانه‌های شایع است.
این افراد ممکن است پوست خشک و دهانی خشک داشته باشند که نشان‌دهنده نوسانات دمای بدن است. همچنین، تحریک‌پذیری بالا، فشار خون بالا یا نوسانات فشار خون و ابتلا به التهاب‌ها یا جوش‌های پوستی از دیگر مشکلات رایج در این افراد است.
در این شرایط، گوشت‌های با طبع سرد می‌توانند به کاهش این مشکلات کمک کنند. گوشت‌هایی مانند مرغ، گوشت گاو، بوقلمون و ماهی که طبع سرد دارند، به کاهش حرارت بدن کمک می‌کنند و تعادل دمایی مناسبی را برقرار می‌سازند.
مصرف این گوشت‌ها می‌تواند به تنظیم دمای بدن کمک کند و از بروز مشکلات ناشی از حرارت زیاد جلوگیری نماید. به طور کلی، افرادی که طبع گرم دارند می‌توانند از این نوع گوشت‌ها برای ایجاد تعادل در بدن خود بهره‌مند شوند.
انواع گوشت دارای طبع سرد
برای گوشت‌هایی با طبع سرد، استفاده از مصلحات مناسب ضروری است تا تعادل دمای بدن حفظ شده و از اثرات سردی و رطوبت بیش از حد جلوگیری شود. در اینجا مصلحات گوشت‌های با طبع سرد را به‌طور مشابه توضیح می‌دهیم:
1. گوساله
- مصلحات: سرکه، آبغوره، روغن‌های گیاهی
- تأثیر: گوشت گوساله با طبع سرد و خشک ممکن است باعث ایجاد رطوبت بیش از حد در بدن شود. استفاده از سرکه یا آبغوره می‌تواند به کاهش سردی و افزایش هضم کمک کرده و رطوبت اضافی بدن را تنظیم کند.
2. گوشت و تخم اردک
- مصلحات: کرفس، پونه، نخود، شوید، تره
- تأثیر: گوشت اردک که دارای طبع سرد و تر است، با مصرف مصلحات مانند کرفس، پونه و نخود می‌تواند اثرات سردی را متعادل کرده و به هضم راحت‌تر کمک کند. این مصلحات به کاهش رطوبت اضافی در بدن کمک می‌کنند.
3. گاو
- مصلحات: سرکه، آبغوره، روغن‌های گیاهی
- تأثیر: گوشت گاو که طبعی سرد و خشک دارد، با مصرف سرکه یا آبغوره به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند و از ایجاد رطوبت اضافی جلوگیری می‌کند. روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون نیز به نرم کردن گوشت و تسهیل هضم آن کمک می‌کنند.
4. قلوه
- مصلحات: کباب با روغن زیتون، نمک، فلفل، دارچین
- تأثیر: قلوه با طبع سرد و خشک می‌تواند در صورت مصرف زیاد باعث احساس سنگینی و سردی در بدن شود. استفاده از روغن زیتون و ادویه‌های گرم مانند دارچین و فلفل به متعادل کردن دمای بدن و تسهیل هضم کمک می‌کند.
5. سیرابی
- مصلحات: گلپر، سرکه، مرزه، زنجبیل
- تأثیر: سیرابی به‌طور طبیعی طبع سرد و خشک دارد. گلپر و سرکه به کاهش سردی بدن کمک کرده و اثرات منفی سیرابی را که می‌تواند باعث ایجاد رطوبت زیاد و سنگینی شود، متعادل می‌کنند.
6. انواع ماهی
- مصلحات: دنبه یا کنجد، زنجبیل، آویشن، عسل
- تأثیر: ماهی، به‌ویژه انواع سرد مانند قزل‌آلا و کپور، طبعی سرد و تر دارند. مصرف دنبه یا کنجد به افزایش حرارت بدن و کاهش رطوبت اضافی کمک کرده و هضم ماهی را آسان‌تر می‌کند. زنجبیل و آویشن به بهبود جریان خون و جلوگیری از سردی اضافی در بدن کمک می‌کنند.
7. گوشت و تخم پرندگان آبی
- مصلحات: سرکه، کرفس، پونه، نخود، شوید، تره
- تأثیر: گوشت پرندگان آبی که طبع سرد دارند، می‌تواند باعث سردی بیش از حد و رطوبت در بدن شود. استفاده از مصلحات مناسب مانند سرکه، کرفس و نخود به کاهش این اثرات کمک کرده و باعث بهبود هضم و جذب مواد غذایی می‌شود.
8. مرغ ماشینی و تخم آن
- مصلحات: کرفس، پونه، نخود، شوید، تره
- تأثیر: مرغ ماشینی به دلیل داشتن طبع سرد و تر می‌تواند به سردی بدن اضافه کند. استفاده از مصلحات مانند کرفس و پونه، این سردی را متعادل کرده و به هضم بهتر و جذب مواد غذایی کمک می‌کند.
نکات عملی و مشاوره‌های بهداشتی در خصوص طبع گوشت
برای رعایت تعادل طبع گوشت در رژیم غذایی و بهره‌مندی از خواص آن، توجه به نکات عملی و مشاوره‌های بهداشتی ضروری است. در اینجا به برخی از توصیه‌ها و راهکارهای مهم در این زمینه اشاره می‌کنیم:
- توجه به مزاج شخصی
شناخت طبع شخصی قبل از مصرف گوشت‌ها ضروری است. افراد با طبع گرم ممکن است از مشکلاتی مانند خشکی پوست یا التهاب رنج ببرند، بنابراین برای آنها مصرف گوشت‌های با طبع سرد مناسب است. برعکس، افراد با طبع سرد باید از گوشت‌های با طبع گرم استفاده کنند تا بدنشان تعادل دمایی خود را حفظ کند.
- مصلحات گوشت‌ها
مصلحات به موادی گفته می‌شود که در کنار گوشت مصرف می‌شوند تا از اثرات منفی طبع آنها جلوگیری کنند. برای مثال، گوشت‌های با طبع گرم باید با مواد سرد مانند سماق و گشنیز مصرف شوند تا از خشکی و گرمی بدن کاسته شود. مصلحات به هضم بهتر و جذب بیشتر مواد مغذی کمک می‌کنند.
- زمان مناسب مصرف گوشت
زمان مصرف گوشت باید با توجه به نیاز بدن تعیین شود. مصرف گوشت‌های گرم در وعده‌های سنگین مانند شام می‌تواند منجر به افزایش دمای بدن شود، در حالی که مصرف آن در وعده‌های سبک و همراه با مصلحات مناسب، اثرات مثبتی دارد.
- پخت و آماده‌سازی گوشت
روش‌های پخت سالم مانند بخارپز کردن یا کباب کردن به حفظ خواص گوشت کمک می‌کنند. همراه کردن گوشت‌های با طبع گرم با مصلحات سرد مانند سماق یا آبغوره و گوشت‌های با طبع سرد با مواد گرم مانند زنجبیل یا فلفل، از اثرات منفی طبع آنها جلوگیری می‌کند.
- تعادل با سایر مواد غذایی
ترکیب گوشت‌ها با سبزیجات و میوه‌های مناسب می‌تواند به بهبود هضم و کاهش اثرات منفی طبع کمک کند. برای گوشت‌های گرم از سبزیجات سرد مانند کرفس و برای گوشت‌های سرد از سبزیجات گرم مانند گشنیز و مرزه استفاده شود.
- مصرف متنوع گوشت‌ها
تنوع در مصرف گوشت‌ها به جلوگیری از مشکلات ناشی از مصرف مداوم یک نوع گوشت کمک می‌کند. ترکیب گوشت‌های با طبع گرم و سرد باعث تأمین تمامی نیازهای پروتئینی بدن و حفظ تعادل دمایی می‌شود.
سخن آخر
در طب سنتی همه مواد غذایی از سبزی تا گوشت دارای طبع و مزاج خاص خود هستند. گوشت‌ها اعم از قرمز و سفید نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در جداول بالا تمامی انواع گوشت‌هایی که در سفره ما ایرانی‌ها جای دارند از لحاظ گرم و سرد بودن و همچنین تر و خشک بودن همراه با مصلحات آنها آورده شده است. برای خرید انواع ارکوپال به فروشگاه گلدن اپال مراجعه کنید.