آش آبغوره تبریزی یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه خطه آذربایجان است که به دلیل طعم ترش و دلپذیرش طرفداران زیادی دارد. این آش با ترکیب مواد مغذی و طعم‌دهنده‌های خاص، نه‌تنها یک غذای لذیذ بلکه یک گزینه سالم برای وعده‌های غذایی است. در این مقاله از گلدن اپال، شما را با تاریخچه، مواد لازم، فواید، طرز تهیه و نکات کلیدی برای پخت این آش آشنا می‌کنیم.
آش آبغوره تبریزی چیست؟
آش آبغوره تبریزی، یک آش سنتی از شهر تبریز و مناطق اطراف آن در آذربایجان ایران است. این غذا با طعم ترش و منحصربه‌فرد خود به دلیل استفاده از آبغوره، چاشنی اصلی، شناخته می‌شود. معمولاً در فصول سرد به‌عنوان یک غذای گرم و مقوی سرو می‌شود، اما در هر زمان از سال دلچسب است.
قدمت دقیق این غذا مشخص نیست، اما مانند بسیاری از غذاهای سنتی ایرانی، احتمالاً از نسل‌های گذشته و از طریق تجربه‌های آشپزی خانگی به امروز رسیده است.
استفاده از آبغوره، که از انگورهای محلی تهیه می‌شود، نشان‌دهنده بهره‌گیری از محصولات بومی منطقه است. این آش به‌عنوان یک غذای خانگی و گاهی در مراسم‌های خاص پخته می‌شود و بخشی از هویت غذایی مردم آذربایجان محسوب می‌گردد.
مطالب مرتبط: برای غلیظ شدن سوپ چه کنیم؟ 9 راهکار برای غلیظ شدن سوپ
مواد لازم برای تهیه آش آبغوره تبریزی
برای درست کردن آش آبغوره اصیل تبریزی به مواد اولیه زیر نیاز دارید.
- بلغور گندم: ۱ پیمانه
- نخود: ۱/۲ پیمانه (خیسانده شده از شب قبل)
- لوبیا چیتی: ۱/۲ پیمانه (خیسانده شده از شب قبل)
- سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز): ۳۰۰ گرم (خرد شده)
- پیاز: ۲ عدد متوسط
- آبغوره: ۱ پیمانه (یا به میزان دلخواه برای تنظیم ترشی)
- رشته آش: ۱۰۰ گرم
- گوشت چرخ‌کرده: ۲۰۰ گرم (اختیاری، برای کوفته‌ریزه)
- نعناع خشک: ۲ قاشق غذاخوری
- نمک، فلفل سیاه و زردچوبه: به میزان لازم
- روغن: به مقدار کافی برای سرخ کردن
- آب: ۶ تا ۸ پیمانه
- پیاز داغ و نعناع داغ: برای تزیین
ارزش غذایی و فواید آش آبغوره تبریزی
آش آبغوره تبریزی به دلیل ترکیب مواد مغذی مانند حبوبات، بلغور گندم و سبزیجات، یک غذای مقوی و سالم است. فیبر بالای آن به بهبود هضم و سلامت گوارش کمک می‌کند.
آبغوره موجود در این آش، سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هاست که به تقویت سیستم ایمنی و سلامت پوست کمک می‌کند. همچنین، طعم ترش آن می‌تواند اشتها را تحریک کرده و به هضم بهتر غذا کمک کند. در جدول زیر ارزش غذایی آش آبغوره تبریزی را مشاهده می‌کنید.
| ماده مغذی | مقدار تقریبی |
| کالری | 80-100 کیلوکالری |
| پروتئین | 5-7 گرم (با گوشت 7-10 گرم) |
| کربوهیدرات | 12-15 گرم |
| چربی | 2-4 گرم |
| فیبر | 5-10 میلی‌گرم (بسته به آبغوره) |
| آهن | 1-2 میلی‌گرم |
طرز تهیه مرحله به مرحله آش آبغوره تبریزی
آش آبغوره یک غذای مقوی و سالم برای روزهای سرد سال است. اما خوردن آن در هر فصلی می‌تواند لذت‌بخش باشد. در این بخش طرز تهیه این آش خوشمزه تبریزی را به صورت مرحله به مرحله بیان می‌کنیم.
مرحله اول آماده‌سازی حبوبات
برای شروع، نخود و لوبیا چیتی را از شب قبل در آب خیس کنید تا نرم شوند و نفخ آن‌ها کاهش یابد. روز بعد، حبوبات را در قابلمه‌ای با آب کافی روی حرارت متوسط قرار دهید تا بپزند.
این فرآیند حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت طول می‌کشد تا حبوبات کاملاً نرم شوند، اما له نشوند. آب حبوبات را نگه دارید، زیرا می‌توانید از آن به‌عنوان پایه آش استفاده کنید.
مرحله دوم پخت بلغور
بلغور گندم را در قابلمه‌ای با ۶ تا ۸ پیمانه آب یا آب حبوبات بریزید. روی حرارت ملایم قرار دهید و گهگاه هم بزنید تا بلغور نرم شده و لعاب بدهد.
این مرحله حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان می‌برد، بسته به نوع بلغور. اگر بلغور شروع به ته گرفتن کرد، کمی آب اضافی اضافه کنید و هم بزنید.
مطالب مرتبط: طرز تهیه سوپ تره فرنگی و سیب زمینی خوشمزه و کرمی
مرحله سوم تهیه پیاز داغ
دو عدد پیاز را نگینی خرد کنید و در مقداری روغن تفت دهید تا طلایی و ترد شوند. کمی زردچوبه و فلفل سیاه به پیازها اضافه کنید تا عطر و طعم بهتری بگیرند.
بخشی از پیاز داغ را برای داخل آش و بخشی را برای تزیین کنار بگذارید. مراقب باشید پیازها نسوزند، زیرا طعم تلخی به آش می‌دهند.
مرحله چهارم اضافه کردن حبوبات و سبزی
حبوبات پخته‌شده را به بلغور پخته اضافه کنید و خوب مخلوط کنید تا یکدست شوند. سبزی‌های خردشده (تره، جعفری، گشنیز) را به قابلمه اضافه کنید و هم بزنید.
اجازه دهید حدود ۲۰ دقیقه روی حرارت ملایم بپزد تا سبزی‌ها نرم شوند و طعم‌ها ترکیب شوند. این مرحله به آش غلظت و طعم اولیه‌ای غنی می‌بخشد.
مرحله پنجم تهیه کوفته‌ریزه (اختیاری)
گوشت چرخ‌کرده را با یک پیاز رنده‌شده، نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید. از این مخلوط، کوفته‌های کوچک به اندازه فندق درست کنید.
کوفته‌ها را در تابه با کمی روغن تفت دهید تا نیم‌پز شوند و شکل خود را حفظ کنند. سپس کوفته‌ها را به آش اضافه کنید و ۱۰ دقیقه بپزید تا کاملاً پخته شوند.
مرحله ششم اضافه کردن رشته و آبغوره
رشته آش را به قابلمه اضافه کنید و مدام هم بزنید تا به هم نچسبند. حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا رشته‌ها نرم شوند، اما له نشوند. آبغوره را به‌تدریج اضافه کنید و طعم آش را تست کنید تا ترشی آن متعادل باشد. اگر طعم ترش کافی نبود، می‌توانید مقدار بیشتری آبغوره اضافه کنید.
مرحله هفتم تهیه نعناع داغ
نعناع خشک را در مقدار کمی روغن داغ تفت دهید تا عطر آن آزاد شود. این کار فقط چند ثانیه طول می‌کشد تا نعناع نسوزد و طعم تلخ نگیرد.
نعناع داغ را به آش اضافه کنید یا برای تزیین روی آن نگه دارید. این افزودنی عطر و طعم خاصی به آش می‌بخشد و ظاهر آن را جذاب‌تر می‌کند.
مرحله هشتم تنظیم نهایی
نمک و فلفل آش را تست کنید و در صورت نیاز مقدار آن‌ها را تنظیم کنید. اگر آش خیلی غلیظ است، کمی آب جوش اضافه کنید و ۵ دقیقه دیگر بپزید.
اگر رقیق است، حرارت را کمی افزایش دهید تا به غلظت دلخواه برسد. آش را داغ نگه دارید تا برای سرو آماده باشد.
مطالب مرتبط: طرز تهیه سوپ عدس فوری یک وعده مغذی و راحت
سرو آش آبغوره تبریزی
آش آبغوره تبریزی معمولاً داغ سرو می‌شود. آن را در کاسه‌های عمیق بریزید و با پیاز داغ، نعنا داغ و کمی آبغوره اضافی تزیین کنید. این آش را می‌توانید با نان سنگک یا نان محلی سرو کنید. برخی افراد ترجیح می‌دهند کنار آش، ماست یا کشک هم سرو کنند.
نکات مهم برای خوش‌طعم شدن آش آبغوره
برای خوش‌طعم‌تر شدن آش آبغوره و درست کردن حرفه‌ای آن، یک سری نکات ساده ولی کاربردی وجود دارد. از جمله:
- کیفیت آبغوره: استفاده از آبغوره تازه و طبیعی، طعم اصیل و دلپذیری به آش می‌دهد. اگر آبغوره بیش از حد ترش است، به مقدار کمتری استفاده کنید تا طعم متعادل شود.
- خیساندن حبوبات: نخود و لوبیا را از شب قبل در آب خیس کنید تا نرم‌تر شوند و سریع‌تر بپزند. این کار همچنین به هضم راحت‌تر و کاهش نفخ کمک می‌کند.
- تازگی سبزی: سبزی‌های تازه مانند تره، جعفری و گشنیز عطر و طعم بهتری به آش می‌دهند. از سبزی خشک پرهیز کنید، زیرا طعم و کیفیت آش را کاهش می‌دهد.
- رعایت تعادل ترشی: آبغوره را به‌تدریج و با تست طعم اضافه کنید تا آش بیش از حد ترش نشود. این کار باعث می‌شود طعم آش برای همه خوشایند باشد.
- غلظت آش: اگر آش خیلی غلیظ است، کمی آب جوش اضافه کنید تا به غلظت دلخواه برسد. اگر رقیق است، زمان پخت را افزایش دهید تا آب اضافی تبخیر شود.
- نعناع داغ: نعناع خشک را فقط چند ثانیه در روغن داغ تفت دهید تا عطر آن آزاد شود. مراقب باشید بیش از حد تفت ندهید، زیرا سوختن نعناع طعم تلخی ایجاد می‌کند.
سخن آخر
آش آبغوره تبریزی نه‌تنها یک غذای سنتی و خوشمزه است، بلکه با مواد مغذی و طعم ترش و دلپذیرش، می‌تواند یک تجربه آشپزی متفاوت و لذت‌بخش باشد.
این آش با ترکیب سادگی و طعم غنی، نشان‌دهنده فرهنگ غذایی غنی آذربایجان است. با رعایت نکات ذکرشده، می‌توانید این غذای سنتی را در خانه تهیه کنید و از طعم اصیل آن لذت ببرید. برای خرید آرکوپال به فروشگاه گلدن اپال مراجعه کنید.